Landaren inguruko berbak


kipula-buru [tipula-buru]. iz. (TE). Cabeza de cebolla, bulbo de cebolla. Ikubilla baiño kipula-buru haundixaguak eitten ziran gure ortuan.


asto- (asta-). aurr. (ETNO). Prefijo que significa silvestre. Ik. araba-, basa-, txori-.
asto-arantza. iz. (ETNO). Tipo de espino.
asto-kardo. iz. (ETNO). Dipsaco, cardo borriquero (Dipsacus fullonum). Ik. sorgin-orrazi, kardulatz.
astalarrosia
© Jaione Isazelaia
asto-larrosa. iz. (ETNO). Rosal silvestre (Rosa cannina). Han txabolian onduan, hamendik ikusten da ba larrosia dala; horrek izengo dia asta-larrosak!.
asto-perrejil. iz. (ETNO). Perejil silvestre (Petroselium hortense).


7 . buru. iz. (ETNO). Copa de árbol. Ik. arbola-buru, gerri, ipurdi, anpor.  Bes. pago-buru.


oskoldu, oskoltze. du ad. (ETNO). Desgranar. Aletu, idarrak edo babak lekatik etaratzia. Ik. urkuldu, aletu, garaundu, harrotu, irakorri.  Gitxi erabiltzen da.


gaztaiña-lakatz (gaztaiña-lokotz, kaztaiña-lokotz, kaztaiña-lakatz) [gaztaina-lakatz]. iz. (TE). Cápsula erizada de la castaña. "Cápsula espinosa que contiene el fruto del castaño" (TE, 391). Gaztaiña-lakatza baiño latzagua. / Gaztaiña-lokotza lezkotxe ikutu ezindako zittal bat einda dago aspaldi honetan gure uezaba. / Gaztaiña lokotza lezkotxe oratu ezindako gauzia. Ik. lakatz.


sagar-umau. iz. (TE). Manzana(s) conservada(s) en el granero. Urtian zihar ganbaran umauta gordetzen diran sagarrak (ETNO). / "Manzanas que se guardan para Navidad" (TE, 641). Gabonetan, izara artetik, sagar-umauak.


artamatxar. iz. (ETNO). Mazorca pequeña de poca calidad. Gitxi hazi dan artaburua, kaskarra, xingela, ezebeza.


jan-sagar. iz. (ETNO). Manzana para sobremesa o postre. Jateko dan edozein sagar klase: errege-sagarra, sanjuan-sagarra, goldena...; ez, baiña, sardaua egittekua esate baterako. Hor sagastixan dana jan-sagarra dago.


2 . irakorri, irakortze. du ad. (ETNO). Desgranar, extraer las habas de la vaina. Ik. urkuldu, ire-egur, aletu, garaundu, harrotu, oskoldu.  Gitxi erabiltzen da. Gehixenbat baben kasuan. Ira-egurra be bai, babak urkultzeko erabiltzen dan makillen izen moduan.


arta-orri. iz. (TE). Hoja de encina; hoja de la encina, perenne. Arta-orrixa urte guztirakua danetik, haixe hotzetatik gordetzen dau baserrixa. / Hamen artia gitxi. Arta-orrixa izeten zan ganauendako, neguan!.
« first‹ aurrekoa123456789hurrena ›last »