Grabaua
1 . pika. iz. (TE). Pez, pasta para fijar piezas. "Landu biharreko pieza txikixak tinkatzeko damaskiñauan erabiltzen dan
oria; erretxiña, pika baltza, segua eta almazarroi hautsez egiña"
(ETNO). Damaskiñauko berbia da. / "Pez, compuesta de polvo de almazarrón, resina y aceite, que sirve para sujetar las piezas en que ha de trabajarse" (TE, 626).
Pikan ipiñirazu orratz hau, urria ezarri deixoran. / Bere neurrixan jarri bihar izaten dok pikia, damaskinadua egin baiño lehen. / Pikia lehen eiñ eitten zuan, gure aurretik. Baiña azkenengo urtietan, batzuek eitten juen eta bestiori saldu. Zailla ez zuan, baiña zikiña! Usain zatarrekua gaiñera. Bai! Izaten zuan nahastatzia resinia, sebua eta hauts gorrixa. Hauts gorrixa esaten gentsan, "almazarrón". Sebua ipini bihar zuan neurrixan, bestela gogorregixa izaten zuan eta salto eitten juan, apurtu.
puntzeta. iz. (ETNO). Punceta. Perliauan kanalak egitteko, erliebe-damaskinauan miru-buztana eta zerra-hagiña etaratzeko erabiltzen dan erreminttia (llanta mehia).
Punzetak honetxek dittuk. Reliebia eitteko, eta perleua eitteko be, holakotxia zuan. Zabaltzeko!.
markadore. iz. (ETNO). Punzón marcador. Eskuzko puntzoia, galtzairu tenplauzkua, metalian dibujuak eta trazuak markatzeko grabadoriak erabiltzen dabena. Grabauko berbia da.
Ekarridak markadoria hobeto zorrozteko. Ik. matiatzeko puntzoi, puntu-biribil, sakabokau, sartzeko puntzoi, ubedun puntzoi.
3 . kuadro (kuadrau). iz. (ETNO). Punzón especial de punta cuadrada. Damaskiñauan sonbriatzeko erabiltzen dan puntzoia, puntia oiñarri kuadrauko piramide formakua dabena.
Ik. markadore, matiatzeko puntzoi, puntu-biribil, sakabokau, sartzeko puntzoi.
sakabokau. iz. (ETNO). Sacabocados. Damaskinauan eta perliauko eragiketan erabiltzen dan puntzoi berezixa. Puntu negatibua, punta ahurra (konkabua) dabena.
Ikusi perleatzeko zelakua zan! Hauxe zuan perleatzekua, sakabokaua. "Ti-ti-ti" bolia atara!. Ik. markadore, matiatzeko puntzoi, sartzeko puntzoi.
perliatzaille. iz. (ETNO). Perleador,-a. Damaskinauan, perliatzia zeregintzat dabena.
Gehixenetan, emakumiak izaten ziran etxietan perliatzen eitten ebenak.
fondua jo. du ad. (ETNO). Picar fondo (operación de burilistas). Gubillisten operaziñua. Punto tenpledunakin erliebian fondua pikatzia erremintta markak ezkutatzeko. Mate latz bat dala esan leike. Grabauko berbia da.
sonbriatzaille. iz. (ETNO). Sombreador,-a. Damaskinauan, sonbriatzia zeregintzat dabena.
Sonbriatzailliak gitxi, baiña bazeguazen; perliatzen baiño gitxiago baiña baziran sonbriatzen bakarrik jardutzen ebenak be.
1 . pikau, pikatze. du ad. (ETNO). Picar o rayar [base para damasquinado]. Damaskinauan 1. eragiketia: basia erreixau, era gurutzatuan eta goittik behera, labaiñiakin kanaltxuak egiñaz.
Pikaua, urria sartzeko edo inkrustatzeko moduan basia prestatzia da, labañiakin egindako erreixekin edo kanaltxuekin. Ik. damaskinau-eragiketak, matiau, perliau, sonbriau.