Ume berbetia


lo-lo. iz. (IL). Sueño. Guazen lolo egittera, laztana, lolo, lolo, haundi egitteko.  Ume berbetan erabiltzen da.


txilintxalan. iz. (ETNO). Habladurías y disputas infantiles.


apapa (apapara). adlag. (TE). De paseo, a pasear, en lenguaje infantil.  Juan, etorri, ibili aditzekin erabiltzen da.
apapa etorri / ibili / juan (apapara juan). da ad. (TE). Ir de paseo, en lenguaje infantil; venir a pasear. Guazen apapara, egualdi ederra dago eta. / Ala umetxo, oin jantzi eta apapa juango gara. / bazatoz apapara? / pozik ibili zara apapa?.


mama. iz. (TE). Agua. Ume berbetan esaten da. Ama, emoixozu mama umiari.


txilibito (txilibitto, txilibitxo, txiribito) [txilibitu]. iz. (TE). Pene en lenguaje familiar. Txilibitton, Portalian bizi zan seme-alabegaz, zeintzuk jarraittu izan eben aittan izenakin. / "Pitxua" eta "txilibitxua", lehenago, lotsarik ez euken berbak bixak.. / Zure granujiak txilibitua bistan daroia. / Ekekei, ekekei! txilibitua bistan! / Horrek berba asko, baiña ez jakok txilibitua jaso be egingo....  Iñoiz lagun artian be erabiltzen da. "El naturalismo de otros tiempos no concedía ninguna malicia a esta expresión, y en Eibar había un honrado vecino a quien llamaban Txilibitton. Quizá esto obedezca a que hay otros sinónimos groseros que son tabú" (TE, 691).


tas-tas egin / emon. dio ad. (ETNO). Pegar, azotar. Ume!, formal ez bazabiz tas-tas emongo detsut. / Tas-tas ein bihar destazu? ui-ui-ui!. / Ez hartu hori, gaiztuorrek, bestela tas-tas emongo detsut. / Laga hori bakian, ipurdixan tas-tas egingo detsu-eta aittatxok. Ik. tete egin.


punba egin (punbala e(g)in). du ad. (ETNO). Caerse. Ik. paun egin.


apatx egin (apatxi egin, apitxi egin). du ad. (TE). Sentarse, en lenguaje infantil. Apatx eizu amatxon onduan, mama erateko. / Ein apatxi hor!. / Zer txiki?, nekatu egin zara ala? Ia ba, apatx egingo dogu hementxe. / Ia, maittia! egiñ apatx hemen, ia, apatx umiak!. Ik. apa egin.


1 . purra. iz. (TE). Gallina. Atoz, purrak ikustera!. / Guazen purra-purra ikustera. Guazen, "purra-purra" egingo detsegu. Ik. koko.


papu-papu. iz. (NA). Coche, auto, automóvil. Han! papu-papu juan bihar dou?. Ik. popo.