Onomatopeiak


1 . pol-pol. onomat. Cocer los alimentos; hervir. Ik. bro-bro, pil-pil.


2 . ti-ti-ti (txi-txi-txi). onomat. (ETNO). Rapidez. Batzuk dittuk kalmauaguak; guria dok nerbiosia eta "txi-txi-txi-txi": jo eta hanka eitten jok segiduan.


dxuu. onomat. Movimiento rápido: de golpeo, de corte, de lanzamiento. Ik. dza, dzi.


zart. onomat. Romper(se), quebrar(se). Zerbaitt hausi edo zartau. Ik. tarrat, tart, dart.
zart egin. du ad. (TE). Quebrarse, romperse. Hausi, apurtu (ETNO). Darabixan haixiakin, leihoko kristalak zart ein dau. / Harek plater ederrak zart egin zetsan esku-eskuetan. Ik. dart egin, tart egin.
zart eginda egon. esap. (IL). Estar chiflado/como una cabra/zumbado; faltar un tornillo, desvariar. Burutik jota egon. Hori burutik zart eginda dago, ez dago ondo burutik.


dart. onomat. Romper(se). Zeozer hausi edo dartau. Ik. zart.
dart egin. du ad. (TE). Romper(se); reventar(se). Zeozer apurtu edo errebentau. Txamarriak dart ein desta atzeko aldian. / Horrek ez jok balio, dart egin jok eta hondatuta dagok; botaik zikiñetara. Ik. tart egin, zart egin.
dart erain [dart eragin]. dio ad. (TE). Reventar; romper. Zeozer apurtu edo errebentau erain Makurtzerakuan, dart erain zetsen prakeri.


txu-txu. onomat. (ETNO). Onomatopeya del rumor, del cotilleo. Ik. bru-bru, mor-mor.


bris-bris (brist-brist, prist-prist). adlag. (TE). Brillantemente, relucientemente; brillos, centelleo. Bristadak, distirak. Bris-bris agiri zan Zesterukua, Arraten. / Harek izarrak daka argi bizixa! Bris-bris dago!. / Oiñeztua da, ba, "pris-pris-pris" eitten dabena zeruan! / Gertau zittuan bris-bris zaldixa eta honen apaiñ guztiak, eta hala be, bere galtzairuzko petua, eta zorioneko egunian, juan zan soñian hau espillua letz ebala, baiña zapi eder bategaz estalduta. (Ibilt 459). / Zaldun jatorrak agertu eban bris-brisko petua, esanaz señoriari beittu zeilla espillu artan. (Ibilt 459).
brist egin. du ad. (TE). Brillar, resplandecer. Bristaria egin, bota. Urriñera, brist eitten eban euzkittan diamante ederra balitza letz, birixua izanakin.
brist erain [brist eragin]. dio ad. (TE). Abrillantar, dar brillo. Norbaitt zeozeri brillua ataratzen ipini. Brist erain netsazen oiñetakuak mutiko bati, bizarra kentzen zesten artian. Ik. argi erain.


sast (tzast!, ddast!). onomat. (NA). Pinchazo. Indeziñua tzast! sartzen detsue, konturatu barik..


dzi (dxi, dsi, di, dzit ). onomat. (ETNO). Rapidez. Azkartasuna, abixadia. Ez!, honek kotxe txikixok?, atzerutz egitten detsazu eta amaiñ emoten detsazue eta, jo eta "dxi!" juaten dira. / Hau baiño bizkorragorik ez dot ezagutu iñor be, jaten, "dxist!". Jo-ta amaittu! Ik. dza, dxuu.


2 . tak (taka, da, dda, txak). onomat. (ETNO). Rapidez, sorpresa, algo que se hace con rapidez. Zeozer azkar egittia; harriduria. Baiña ikusi egin biher zan zelako demandia!, ikustekua izan da: bost miñutura, "taka!", beste hamar miñutura, "taka!" Azkenian berba egin dau presidentiak eta akabo!.
12345678hurrena ›last »