Onomatopeiak


1 . pol-pol. onomat. Cocer los alimentos; hervir. Ik. bro-bro, pil-pil.


2 . ti-ti-ti (txi-txi-txi). onomat. (ETNO). Rapidez. Batzuk dittuk kalmauaguak; guria dok nerbiosia eta "txi-txi-txi-txi": jo eta hanka eitten jok segiduan.


dxuu. onomat. Movimiento rápido: de golpeo, de corte, de lanzamiento. Ik. dza, dzi.


zart. onomat. Romper(se), quebrar(se). Zerbaitt hausi edo zartau. Ik. tarrat, tart, dart.
zart egin. du ad. (TE). Quebrarse, romperse. Hausi, apurtu (ETNO). Darabixan haixiakin, leihoko kristalak zart ein dau. / Harek plater ederrak zart egin zetsan esku-eskuetan. Ik. dart egin, tart egin.
zart eginda egon. esap. (IL). Estar chiflado/como una cabra/zumbado; faltar un tornillo, desvariar. Burutik jota egon. Hori burutik zart eginda dago, ez dago ondo burutik.


dart. onomat. Romper(se). Zeozer hausi edo dartau. Ik. zart.
dart egin. du ad. (TE). Romper(se); reventar(se). Zeozer apurtu edo errebentau. Txamarriak dart ein desta atzeko aldian. / Horrek ez jok balio, dart egin jok eta hondatuta dagok; botaik zikiñetara. Ik. tart egin, zart egin.
dart erain [dart eragin]. dio ad. (TE). Reventar; romper. Zeozer apurtu edo errebentau erain Makurtzerakuan, dart erain zetsen prakeri.


txu-txu. onomat. (ETNO). Onomatopeya del rumor, del cotilleo. Ik. bru-bru, mor-mor.


sast (tzast!, ddast!). onomat. (NA). Pinchazo. Indeziñua tzast! sartzen detsue, konturatu barik..


dzi (dxi, dsi, di, dzit ). onomat. (ETNO). Rapidez. Azkartasuna, abixadia. Ez!, honek kotxe txikixok?, atzerutz egitten detsazu eta amaiñ emoten detsazue eta, jo eta "dxi!" juaten dira. / Hau baiño bizkorragorik ez dot ezagutu iñor be, jaten, "dxist!". Jo-ta amaittu! Ik. dza, dxuu.


2 . tak (taka, da, dda, txak). onomat. (ETNO). Rapidez, sorpresa, algo que se hace con rapidez. Zeozer azkar egittia; harriduria. Baiña ikusi egin biher zan zelako demandia!, ikustekua izan da: bost miñutura, "taka!", beste hamar miñutura, "taka!" Azkenian berba egin dau presidentiak eta akabo!.


txirrist (txirrixt). onomat. (ETNO). Chirrido, sonido producido por la grabadora al terminarse la cinta [onomatopeya]. Grabatzekuak zinttia amaitzerakuan egitten daben zaratia. Txirrist! Kanbixaizu zinttia, amaittu da-eta.