Taillarra
karraska latz. iz. (ETNO). Escofina; raspa. Lima latza, lakarra. Arbastuan (desbastian) erabiltzen da.
Ik. lima latz.
1 . ardatz. iz. (TE). Macho de roscar. Zulueri harixa emoteko erreminttia.
Ardatza hausi jata gehixen bihar nebanian. / Hórrek ardatz txikixak dira eta kontuz ez bazabiz errez apurtuko jatzuz, ze..., xaxara barik ibiltziarren takian-potian apurtu izan dira. / Ardatz barrixa komeni dok; honek emon jittuk beranak.
lima leun (lima legun) [lima leun]. iz. (TE). Lima fina. Koskadura fiñeko limia.
Lima legunagaz ertzak hilda lagaixozuz.
2 . ardatz nausi (ardatz nagusi) [ardatz nagusi]. iz. (ETNO). Husillo patrón. Makiña-erreminttetan erreminttia eta piezian artian bihar dan mogimendua transmititzen daben ardatza.
Honen tornuonen ardatz-nagusixak hari biborra ("Withworth") dauka eta hari metrikua emoteko gaizki be gaizki ibiltzen naiz.
zementau, zementatze. du ad. (ETNO). Cementar. Karbonodun produkto batian piezak berotzia, karbonua, difusiñoz, metalian sartu eta gero tenplauta piezon gaiñazala gogortu deiñ. Taillarretako berbia da.
Ik. galtzairutu.
2 . txakur. iz. (ETNO). Perro de arrastre [herramienta]. Tornuan, puntutik punturako biharretan pieziari mogimendua transmititzeko lotzen jakon bridia. / Oholak, egurrak... estutzeko eta arrimatzeko erabiltzen dan erraminttia.
Tornuan, puntutik-punturako biribiltze biharrak txakurrakin lotuta egin bihar izaten dira. / Hau oholau zuzen ez bada arrimatzen ondo, txakurra sartuta estutzen da. Ik. zepo.
1 . latz. izond. (TE). áspero,-a ; rugoso,-a ; basto,-a. "Zimurrez, pikorrez, urtenunez betia dagualako ikumenari zakarra egitten jakon gaiñazala" (ETNO).
Harri-lando hau, latza laga dau hargiñak. / Iño! latza dagok hau. Pasaixok lizpapela, materixal hau oso latza dagok eta. / Hori hortzori motza darabik eta jan eziñik bihar gitxiago egitten diharduk; gaiñera piezak be latz-latz lagatzen jittuk. / Artia ez; artia latza da, bastua, behixari emoteko: jan be ez dau eitten eta!.
/ Lizpapel latza ta leuna daukaguz. (Zirik 115).
Ik. lakar, larri.
6 . ardatz. iz. (TE). Eje de máquina. Makina batian biraketa mogimentua transmititzeko pieza zilindrikua. Baitta bere inguruan biraka loka dabillen zerbaitten euskarri egittekua be.
Ik. eje. Berba arrunta hiztun edadetuen eta baserritarren artian. Ostera, gero eta belaunaldi gaztiaguaguen artian eje berbiaren erabilleria agertzen da.