Landara izenak


1 . pipar [piper]. iz. (TE). Pimiento (Capsicum sp.). Berrizko piparren lakorik ez da inguruan. / Surra piparran lazkotxia eukana. (Zirik 75). / Esr. Potia pote, nahiz pipar ta nahiz tomate.


asto-kardo. iz. (ETNO). Dipsaco, cardo borriquero (Dipsacus fullonum). Ik. sorgin-orrazi, kardulatz.


I. Elizegi (CC:by-nc-sa)
amaberjiñ-atzapar. iz. (ETNO). Madreselva (Lonicera periclymenum). Ik. jangoikuan atzamar, kriston atzapar.


© Jaione Isazelaia
asto-larrosa. iz. (ETNO). Rosal silvestre (Rosa cannina). Han txabolian onduan, hamendik ikusten da ba larrosia dala; horrek izengo dia asta-larrosak!.


2 . bizixo-bedar [bizio-belar]. iz. (ETNO). Heléboro verde (Helleborus viridis).


eukalitu [eukaliptus]. iz. (ETNO). Eucalipto (Eucaliptus globulus).


haritz amerikano. iz. (ETNO). Roble americano (Quercus rubra).


2 . arantza. iz. (TE). Espino, planta espinosa. Arantzadun edozein landara. / "Planta espinosa de que se forman en muchos casos los setos vivos" (TE, 147). Arantziak lora zurixa emoten dau. Arantza zorrotzak dittu eta hesixetan jartzen da. Sasixa beste zugatz bat da, gerri luzekorra eta jarrailarixa dabena eta masustak emoten dittuana.  Eibarren nahaste haundi samarra dago lahar, arantza, elorri, sasi berben artian. Orokorrian esan leike arantzia eibartar gehixenendako espino albar (Crataegus monogyna) zuhaitza dala, eta lahar/sasi erabiltzen dala zarza esanguriakin. Batzuek zarza esanguriakin darabixe arantza, eta orduan, elorrixa esaten detse espino albar zuhaitzari (ETNO).


koskabillo-bedar. iz. (ETNO). Celidonia menor (Ranunculus ficaria). Ik. potro-bedar.


erramu (erremu). iz. (TE). Laurel (Laurus nobilis). Lixibiari erramu orrixak sartzen jakoz egosterakuan, zapixak usaiñ ederra atara deixen. / Gure ama zanak urtero ipintzen eban erramua atian. Ultza txikitxo bat zenkagun ataiko atian, eta hantxe. Erramu bedeinkatu adartxua hartu, eta atian ipini. Urtero-urtero hori. Ik. ereinotz.  Ezagunak izan arren , Eibarren ixa ez dira erabiltzen inguruetako herrixetako ereiñotz eta elauntz; erramu da erabiltzen dana.
Erramu-domeka. iz. ber. (TE). Domingo de Ramos. Erramu-domekan, herriko aintzailliak juaten ziran prozesiñuan gero euren ate gaiñian agertuko zan palma adarragaz.
Erramu-egun. iz. (TE). Día de Ramos. Erramu-egunian, erramu adarrak bedinkatzen ziran ataiko aterako, oiñaztua aldentzeko.
erramu-arbola. iz. (TE). Laurel, árbol. Erramu-arbolia, ostrua galtzen ez daben zugatza da.