Landara izenak


© Jaione Isazelaia
erromero (erremero). iz. (ETNO). Romero (Rosmarinus officinalis).


© Jaione Isazelaia
gibel-bedar. iz. (ETNO). Hepática (Hepatica nobilis).


iodo-bedar. iz. (ETNO). Celidonia (Chelidonium majus? / Arnica sp.?). Ik. ebagi-bedar, bronkixo-bedar.


© Jaione Isazelaia
1 . arte (arta). iz. (TE). Encina (Quercus ilex). Arta bi edo hiru jartzen jakoz baserrixari nordiak joten daben aldetik, nola ba arbola honek ez daben galtzen orririk, euri, txingor eta haixe hotzetatik etxia gordetzeko.  Toponimixan Artegieta, Artaetxeberria izenak dagoz.
arta-mendi. iz. (TE). Bosque encinar; monte encinar. "Generalmente coincide con las manchas calcáreas del terreno" (TE, 171). Arta-mendixa orraztu eben zihero, ikazgintzarako. Ik. artadi, artetza.
arta-orri. iz. (TE). Hoja de encina; hoja de la encina, perenne. Arta-orrixa urte guztirakua danetik, haixe hotzetatik gordetzen dau baserrixa. / Hamen artia gitxi. Arta-orrixa izeten zan ganauendako, neguan!.


kriston atzapar. iz. (ETNO). Madreselva (Lonicera periclymenum). "Kriston atzaparrak": "kríston-atzáparrak" lora bat dao. Fiñak, halan, usain gogorra eitxen dabe; basuan eoten dia. Ik. amaberjiñ-atzapar, jangoikuan atzamar.


flota (flot). iz. (TE). Saúco; cerbatana de saúco (Sambucus nigra). Lora zuri haundixak eta frutu baltz ugari emoten dittuan zuhaitz txikixa. Mausia be antzerakua da, baiña txikixagua (ETNO). / "Cañuto de sauco que fabricábamos los muchachos para comprimir el aire y hacer saltar el tapón con la fuerza de un proyectil. La voz parece onomatopeya del sonido que produce el disparo" (TE, 375). Eskolako gaiztuak, flotakin jaurtzen zetsan maixuari kokotera. Ik. intsusa, mausa, sakuta.  Mugagabian flot zein flota entzuten dira; mugatuan beti flota. Oso landara ezaguna, senda-bedar moduan asko erabiltzen dana. Eibarren bertan hiru izen jaso dittugu: flota, intsusia eta sakutia. AZk eta JMEk be hirurak jaso dittue inguruko herrixetan.
flot-arbola. iz. (ETNO). Saúco (Sambucus nigra). Ik. flota, intsusa, mausa, sakuta.


milenrama. iz. (ETNO). Milenrama (Achillea millefolium).


1 . keixa [gerezi]. iz. (TE). Cerezo (Prunus avium). Pipagintzarako, keixia da egurrik onena. Ik. keixa, keixa-arbola.


© Jaione Isazelaia
© Jaione Isazelaia
sarats. iz. (ETNO). Sauce (Salix atrocinerea). Ik. kurutzei.  Kurutziak egitteko erabiltzen danez, kurutzeixa be esaten jako.


© Jaione Isazelaia
1 . mahats. iz. (TE). Vid, uva (Vitis vinifera). Gure aldietan ez da oso gozotutzen mahatsa.