Herri kirolak


pitxadaka (pitxaraka). adlag. (JSM). A dejadas [juego de la pelota]. Pitxadak egitten [pelotan]. Pitxadaka egin zittuan tanto asko.


birlo. iz. (ETNO). Birlo, bolo. Boleta-jokuan zutiñik jartzen diran zurezko pieza bakotxa; Eibarren txirlo esaten detsaguna. Ik. txirlo.  Eibarren normalian txirlo erabiltzen da.
birlua egin. esap. (EEE). Se dice cuando un birlo tira los de la fila. Boletako berbia da. Bola-jokuan txirlo guztiak bota (EEE, 27). Horrekin alperrik dok, oin be birlua ein jok. Ik. birlau.


artakaskara-batze. iz. (TE). Juego rural de recogida de cáscaras de maíz . Jokua da. Artakaskara-batzia dago datorren domekan, Urkuzuko Pasialekuan. Ik. kaskara-batze, txokor-batze.


1 . karraskadia jo. esap. (TE). Huir de la pelea con un graznido. Oillarrak burrukan atzera egittia. / "En las peleas de gallos, dejar uno de los combatientes el campo, sacando una voz estridente" (TE, 481). Kukurruku harrua aurretik; gero, karraskadia... Anton. kukurrukua jo.  Oillarrak bildurtzen danian joten daben kantutik dator izena, "kukurruku" egin biharrian "karraskadia" botatzen dabelako burrukia galtzen dabenia (ETNO).


2 . karen. iz. (ETNO). Estaca que se fija a la piedra en las pruebas de bueyes.


karga-jasotzaille [karga-jasotzaile]. iz. (TE). Levantador,-a de pesos. "Profesional de este deporte" (TE, 480). Itziarren zan karga-jasotzaille entzuna. Ik. harri-jasotzaille.


bola haundi. iz. (ETNO). Bola grande. Boletako berbia da.


bola-joko. iz. (TE). Juego de bolos. Boliagaz hiru txirluak botatzia batian eta bestian, kale bat ein gabe, zan gitxin albidadia bola-jokuan. Ik. bóleta, boleta-joko.


arrau, arratze. du ad. (NA). Mover la piedra de un tirón. Probetan, harrixa mobitzia lehelengo tirakadan. Harek harririk soltau barik -arratzia dok soltatzia-, ba arrau barik, hausixan, hiru ultze justuak ein jittuan.


2 . tapau, tapatze [tapatu]. du ad. (ETNO). Superar, ganar. Jokuetako berbia da. Bestian markia hobetu. Oingo ume kutxauak! erruki dittut! Zera! listuak dia eta, listuak tapatzen dittu!. / Harrixa soltau arran, ta ixa ultze erdi eiñ. Eta gero haretxen bentajia eiñ, gehixago soltau ezin! Baiña harek be hausixan! Hausixan tapau! Ta pare bat miñutu sobrau! Ik. ondu.