Burdinolak


2 . zepo. iz. (ETNO). Postes del mazo. Gabixak bira egitten daben bira-lekuen edo kojinetien euskarri diran zurezko lau zutoiak. Burdiñoletako berbia da. Gabixan biraketarako bogiak dittuan muturrak, zepuen gaiñian dagozen bira-leku edo kojinetietan doiaz. Ik. zepotillo.


dendal (endal). iz. (ETNO). Extremo ferrado del mazo. Gabixan alde motzian doian burdiñazko piezia, nun mazukarixak joten daben (gabixa altzatuz) dendal-harrixan tope egiñ arte. Burdiñoletako berbia da. Mazukarixak dendalian jo eta gabigunan atze-aldia jetxi egitten da dendalarrixan tope egiñ arte, eta maillua jaso.
dendal-harri (endal-arrie). iz. (ETNO). Tope del dendal. "Dendal-harrixa" deitzen jakon arren, burdiñazko dendalan topia, nun gabixak, erreakziñoz, errebotatzen daben... Burdiñoletako berbia da. Mazukarixak dendala lagatzen dabenian, maillua indartsu jeixten da bere pisuak eta dendal-harrixan jotian erreakziñuan indarrak eraginda.


ijeztu, ijezte. du ad. (ETNO). Laminar hierro; forjar. "Agoian zatixa (galdabatekua) jungurian landu, mehetuz, xafla, burdin-barra edo komeni dan formia emon. (PA-MO) (Azkue)" (ETNO). Burdiñoletako berbia da. Ola-ijeliak burdiñia biribildu eta moltsotuta daguana dakar mehatuaz; eta esan giñai ijeztu edo iruten dabela burdiñia. Ik. irundu.  Ahoskatzeko: iyestu, iyezte.


1 . totxo. iz. (ETNO). Mitad de goa sin mango. [Agoia erdibitzen danian] Zati bata geratzen da atal edo kirten eratsiaz, (ezarriagaz) zein daroien berriro sutegira. Beste erdixa da totxua. Ik. burute, gerrigalda, txangot.


2 . sutegi. iz. (ETNO). Fragua de ferrería, crisol. Burdingaixa, egur-ikatza eta hauspuetako haixian bittartez burdiña hutsa eta agoia lortzen dan labia. Sutegi eta arragoa gauza bera dala esan leike. Urtzailliak bete bihar dau sutegixa miaz; ezarri, bihar dan ikatza; eta egin, bihar dan guztia, agoia ataratzeko prestau artian. Ik. arragoa.


arrago-etxe. iz. (ETNO). Departamento de fragua. Burdiñolako sei sailletako bat: arraguan edo sutegixan etxia edo sailla. Arrago-etxian dago arragoa edo sutegixa.


habaurre. iz. (ETNO). Vigueta muy alta. Burdiñolan urak eraginda hauspuak mogitzeko mekanismuan atala. Habaurre dalako hau zera izan leike: mutur batian daben kontrapisuan eragiñez, hauspua airez bete deiñ eskamela jasotzen daben palankia.


para. iz. (ETNO). Pala. Zurezko kerten luze samar bati lotutako metalezko xafla zabal batez osatutako erreminttia, olan, ikatza eta mia mogitzeko. Burdiñoletako berbia da.


ziar-leku. iz. (ETNO). Depósito de escorias. Lurrian daguan deposittua, ziarzulotik jausten diran silikato urtuak, zepak eta loikerixak, jasotzen dittuana. Burdiñoletako berbia da. Lurrian, ziarzulotik urtetzen daben silikatuak hartzeko ziar-lekua dago.


durmienda. iz. (ETNO). Durmiente. Olako piezarik haundixena zolari lotua eta beste guztien euskarri eta oiñarri dana. Burdiñoletako berbia da. Durmiendian gaiñian burkuak, burkuen gaiñian aldabarrak eta aldabarren gaiñian bogia.