Burdinolak


ijeztu, ijezte. du ad. (ETNO). Laminar hierro; forjar. "Agoian zatixa (galdabatekua) jungurian landu, mehetuz, xafla, burdin-barra edo komeni dan formia emon. (PA-MO) (Azkue)" (ETNO). Burdiñoletako berbia da. Ola-ijeliak burdiñia biribildu eta moltsotuta daguana dakar mehatuaz; eta esan giñai ijeztu edo iruten dabela burdiñia. Ik. irundu.  Ahoskatzeko: iyestu, iyezte.


1 . totxo. iz. (ETNO). Mitad de goa sin mango. [Agoia erdibitzen danian] Zati bata geratzen da atal edo kirten eratsiaz, (ezarriagaz) zein daroien berriro sutegira. Beste erdixa da totxua. Ik. burute, gerrigalda, txangot.


2 . sutegi. iz. (ETNO). Fragua de ferrería, crisol. Burdingaixa, egur-ikatza eta hauspuetako haixian bittartez burdiña hutsa eta agoia lortzen dan labia. Sutegi eta arragoa gauza bera dala esan leike. Urtzailliak bete bihar dau sutegixa miaz; ezarri, bihar dan ikatza; eta egin, bihar dan guztia, agoia ataratzeko prestau artian. Ik. arragoa.


arrago-etxe. iz. (ETNO). Departamento de fragua. Burdiñolako sei sailletako bat: arraguan edo sutegixan etxia edo sailla. Arrago-etxian dago arragoa edo sutegixa.


habaurre. iz. (ETNO). Vigueta muy alta. Burdiñolan urak eraginda hauspuak mogitzeko mekanismuan atala. Habaurre dalako hau zera izan leike: mutur batian daben kontrapisuan eragiñez, hauspua airez bete deiñ eskamela jasotzen daben palankia.


para. iz. (ETNO). Pala. Zurezko kerten luze samar bati lotutako metalezko xafla zabal batez osatutako erreminttia, olan, ikatza eta mia mogitzeko. Burdiñoletako berbia da.


ziar-leku. iz. (ETNO). Depósito de escorias. Lurrian daguan deposittua, ziarzulotik jausten diran silikato urtuak, zepak eta loikerixak, jasotzen dittuana. Burdiñoletako berbia da. Lurrian, ziarzulotik urtetzen daben silikatuak hartzeko ziar-lekua dago.


durmienda. iz. (ETNO). Durmiente. Olako piezarik haundixena zolari lotua eta beste guztien euskarri eta oiñarri dana. Burdiñoletako berbia da. Durmiendian gaiñian burkuak, burkuen gaiñian aldabarrak eta aldabarren gaiñian bogia.


1 . karrama. iz. (ETNO). Pala de rueda. Errueda-palia. (...) paladun erruedak, 'karramadunak' deitzen jakuenak.... Ik. pala, pota.


txikitzaille. iz. (ETNO). Jefe de ferrería menor. Olatxo edo tiraderetako burua.