Eibar aldeko hiztegia
goiz. 1 . goiz (goix, goixe). iz. (TE). Mañana (primera parte del día). Gaberdittik eguerdira arteko denbora tartia.
Goiza galdu dot, ganora barik, batera eta bestera. 2 . goiz (goix). adlag. (TE). Temprano, pronto. Denporazkua da.
Gaur goiz etorri zara. / Goizegi esnatu naiz, jaiki biharran arduriagaz. / Zapatuko parrandak, domekan goiz jaikitzeko gogo haundirik ez zetsen emoten. (Zirik 73).
Ik. goizago. Graduatzailliak hartu leikez: goizago /goixa(g)o, goizegi /goixe(g)i eta abar; baiña graduatzaile markia izan arren ez da goizago maillakatzaille bihurtzen.
3 . goiz- (goz-). aurr. (ETNO). Tempranero,-a (prefijo). Landara eta fruta batzuekin erabiltzen dan elementua, bestiak baiño goixago urtetzen dabela adierazteko.
Ik. beranduko, goixagoko. goiz-goiz (goix-goix). adlag. (TE). De madrugada. Goiz-goizian, hotz ein dau eta bildur nintzan jaikitzeko. goiz-zale. izond. (TE). Que gusta madrugar. Goiz jaikitzeko edo ibiltzeko zalia.
Oilluak bezela, goiz-zalia jaikitzeko eta otaratzeko. Ik. goiztar. goizago (goizao, goixago, goiz, goix). goizeko izar (goizizar). iz. (TE). Venus, planeta; lucero del alba; estrella de la mañana. Goizeko izarra eta geruago arrasekua, bat dira: Venus, Euzkixan lagun ibilkorra. Ik. artizar, izar. goizetik gabera (goixetik gabera) [goizetik gauera]. esap. (TE). Rápido, en un momento. Segiduan, azkar. / "De la mañana a la noche" (TE, 407).
Goizetik gabera jan zittuan bere ondasun guztiak. goizgari (gozgari). iz. (ETNO). Trigo tempranero. Lehenen batzen zan garixa.
Gozgarixa eta berandukua batera eraiñ, eta hillabeteko aldiakin batu. / Garixen artian klasiak eguazen: bata gozgarixa, lehenen urtetzen ebana, eta bestia berandukua, beranduko garixa. Ik. gari, gari-bizardun, malgari, mozgari. goizgaztaiña. iz. (ETNO). Castaña tempranera. Klaserik onenetakua; 3 ale lokotzeko eta haundixak daukazena.
Ik. gaztaiña, goixagoko. goizian goiz. adlag. (OEH). A la mañana temprano. Domekia heldu zanian, saria hartuta, goizian goiz han juan ziran Pattakia ta Trapu-trapu Elorria alderutz. (Zirik 35).
|