txirringa. 1 . txirringa. iz. (ETNO). Baile en corro, sin música, típico de Cuaresma y Semana Santa. Garizuman, dantzian ordezkua. Neska-mutillak eskua emon eta biribil bat egitten zeben, bat barruan zeguala (ETNO). / "Diversión con que los jóvenes de ambos sexos sustituyen al baile en cuaresma; se dan las manos teniendo á uno en medio" (AZ, 1060). Ik. arimian salto, txilindruan, txirringa. 2 . txirringa. iz. (ETNO). Juego en corro. Jokua da. Erdixan egoten zan bat begixak tapauta eta harek harrapatzen dabena berantzat. Ha barrura gero. Ik. txirringa, arimian salto, txilindruan. Txirrintxon. gatxiz. (TE). Txirrintxon (apodo y por extensión guitarrista). "Apodo de un conocido vagabundo que se defendía tocando la guitarra en las tabernas. De ahí que se dijera por extensión de todo guitarrista" (TE, 696). Ha zan laguntzako txirrintxon. / Txirrintxon, bekarrez betetako begixegaz, tabernetako gittarra jotzaillia. txirripitin. izond. (AZ). Bello,-a, agradable. "Se dice de personas pequeñas" (AZ, 1060). txirriskilla [txirriskila]. iz. (TE). Verdecillo (Serinus serinus). "Especie ornitológica del país" (TE, 696). Ez dakit txirriskilliari nola esaten jakon erderaz. / Txirriskillia, barritxua.  (Ibilt 246). txirrist (txirrixt). onomat. (ETNO). Chirrido, sonido producido por la grabadora al terminarse la cinta [onomatopeya]. Grabatzekuak zinttia amaitzerakuan egitten daben zaratia. Txirrist! Kanbixaizu zinttia, amaittu da-eta. txirrist egin. 1 . txirrist egin. esap. (TE). Sorber delicadamente. Txokolatia zurrut eitten da; ardau fiña, txirrist. 2 . txirrist egin. esap. (EEE). Patinar, resbalar, deslizarse. Lurra izoztuta euan eta txirrist ein dau. 3 . txirrist egin. esap. (IL). Resbalar la palabra, trabarse la lengua. Berbetaldixan berbiak laban egitten dabenian. "Sarrittan larregi eran danian gertatzen da. Batzuek, eran barik be txirristadia dake" (IL, 74). Hainbeste eran dau eze, berbiak txirrist egitten detsa. txirristada (txirristara, txirrixtada, txirrixtara). iz. (NA). Chirrido, ruido chirriante. Txirristenekua. l. iz. (TE). Txirristenekua (bar). "Clásica taberna en Eibar de otros tiempos" (TE, 696). Txirristenekua Elgeta-kalian zan. txirrixo (txirixo) [txirri]. iz. (TE). Escape, derrame, fuga. "Vía de agua de un recipiente" (TE, 696). Txirrixua dauka zadari horrek.. / Ur txirixua ero ur jarixua bazeukan itturrixak, gauza gitxi baiña... Ik. jarixo. txirs-txr. onomat. (NA). Sonido que se produce al trabajar la lana [onomatopeya]. Ardi-lania erabiltziana. Ardixan illia ebai, ezta? eta etortzen bajatzu berari gustatzen jakona: -"Hori da ille ederra!", ha zuri-zurixa eta... Oiñ ahaztu zan hori be, eta kitto! Gure ama zanak baekixan, holan hartu altzuan eta "txirss-ttrxx-txx...".. txirta © Joxerra Aihartza txirta. iz. (ETNO). Escribano cerillo (Emberiza citrinella). Txori izena da. txirtxilla © Jaione Isazelaia 1 . txirtxil [txirtxir]. iz. (TE). Grillo (Gryllus sp.). Txirtxilla, burrukalari gogorra bere kidekuegaz. / Txirtxillak harrapatzia... hori dan-danak eitten eben. Txirtxillak harrapatzia. Zulora sartzen ziran ta zerakin, bedarrakin eragin ta.... txirtxil eme. iz. (TE). Grillo hembra. Arran kantuak tiratzen dau bere ingurura txirtxill-emia. txirtxil-kaixola. iz. (TE). Jaula de grillo. Euzkittan ipiñi bihar da txirtxil-kaixolia soiñua jo deixan. txirtxil-kantu. iz. (TE). Canto del grillo. Sanjuanetan, milla askon baterako txirtxil-kantua zelaixetan, udian diagarra bezela da. txirtxil-lora (txirtxil-bedar). iz. (ETNO). txirtxil-zulo. iz. (TE). Nido del grillo. "Pabellón excavado por el grillo" (TE, 696). Txirtxil-zulua, ezkutuan eta bihurrixa izaten da, jabia seguruago aurkittu dein. 2 . txirtxil. iz. (IL). Pito, pene. Lagun artian esaten dan berbia da. Ik. txitxil. txiskero. iz. (JSM). Mechero, encendedor. Poxpolorikan ez dezu baiña bai horraittiok txiskerua. (In Zirik 97). txispa [zizpa]. 1 . txispa [zizpa]. iz. (OEH). Fusil, escopeta. Okelerrek berak bakarrik, zazpi txispa hasi ta akabau eitten ei jittuk. Sinistiak pe kontuak jaukaz. (Zirik 37). 2 . txispa. iz. (TE). Llave; gatillo. "Llave o mecanismo que en las armas provoca la ignición" (TE, 696). Atxa anaiak ziran Ermuan onenak txispia ataratzen. Ik. sugiltz. txispagin. iz. (TE). Chispero; llavero. Txispak egitteko lanbidia edo ofiziua dabena (ETNO). "El que hace el dispositivo de la chispa para las armas. Era especialidad de los armeros de Ermua" (TE, 696). Txispagiñak ziran Ermuan. Ik. txispero, txispalari. txispak. iz. (ETNO). Platinas laterales de escopeta. Eskopetiak albuetan daroiazen platinak. Oso dotore grabauta dauaz eskopetian txispak. txispalari. iz. (ETNO). Llavero; chispero. Txispak egitten dittuana. Txispak egitteko lanbidia edo ofiziua dabena. Ik. txispagin, txispero. txispero. iz. (TE). Llavero; chispero. Txispak egitten dittuana. Txispak egitteko lanbidia edo ofiziua dabena. Armerixako berbia da. Iraltserua, abarketerua, zapaterua, txisperua. Ik. txispagin, txispalari. txist. 1 . txist. onomat. (IL). Sonido del silbido. Norbaitti txistadia botatzen jakonian: "Hagiñak alkartuta egiñaz botatzen dan txistadazko deixa" (IL, 74). "Txist" eta "txist" egitten zetsan mutillak, baiña neskiak kasurik bez. / Txist-txist! zu! hau papelau jausi jatzu!. 2 . txist. interj. (ETNO). ¡Silencio!; ¡a callar!. Isildu eraitteko. "Txist!, txist!" ibiltzen da maistria eskolan, umiak ixillian bihar egitteko. Ik. xxiii. txist egin. esap. (TE). Llamar (onomat). "Llamar la atención del que está a cierta distancia" (TE, 698). Txist ein detsat ateraiñok hurreratu deiñ. Ik. txistada bat egin. txistik bez (txistik be ez, txist bat bez). zenbtz. (TE). Ni mú; nada; ni pío; ni palabra. Esan zittuanian esan biharrekuak, txistik bez bestiak. / Ixil-ixilik egon nintzan; ez neban txist bat be egin. Txistik be ez.  Ezezkuan erabiltzen da.

ta takillatxo tango tarrua joten teilla tenedor testigu tipirri-taparra tititsu tontotu tortoillo tramankulu tremes tripasare tronpa tunante Txakarra txalopeta txanpon txapelzuri txarridun txatxarti txikita tximinixako kate txinget txir txirringa txistada txixa Txonta txorrotu txuntxur