teilla [teila]. iz. (TE). Teja. Erromatarrengandiko teillia ezagutu dogu gure aldietan. teilla-bedar [teila-belar]. (AN). Jusbarba, brusco (Sempervivum tectorum). Ostiango pekatuak igartuko litzaz, teilla-bedarra leztxe udako agorragaz! (Ibilt.361).
teilla-perretxiko [teila-perretxiko]. iz. (ETNO). Rúsula comestible (Russula vesca). teillagin [teilagin]. iz. (TE). Fabricante de tejas; tejero. Eitzako teillagiñak laga ein bihar izan eben zeregiñ hori. teillagintza [teilagintza]. iz. (TE). Fabricación de tejas; manufactura de tejas; tejar; tejería. Sasoi baten teillagintziak ondo emoten ei eban. teillape. iz. (ETNO). Techado; alero. Izatez teillatupia, teillatu azpixa; baiña baitta teillatuan hegalpia, horma kontra euririk sartzen ez dan lekua.
Ik. bolau. teillarte. iz. (AN). Rendija/resquicio entre rejas; teja de canal. Teillarteko hondarra. (Ibilt 231).
teillatu-afari. iz. (ETNO). Cena que se ofrece al acabar el tejado. Teillatua amaitzian bihargiñak egitten daben afarixa.
Auzolanian! Kobrau ezebez! Atzenian, teillatua amaitzen zanian, afari bat! Afari ona: ardaua, ta kafia, ta kopia, ta...piskat gustatzen jakona txispau, ta etxera! Teillatua emondakuan, goixian, ultze bikin erramua josi, ta harek eskatzen dau afarixa! Usadixo bat! Goixian josi ta gabian afarixa! Hor Bizkai aldian "montxorra" esaten jetsek; hor Agiña aldian be bai. Behin Ixua pasau ezkero "montxorra". Guk teillatu-afarixa; nik hamen hala ezautu juat beti. Ik. etxajan, montxor. teillatu-gaillur. iz. (TE). Cresta del tejado, cima del tejado. Teillatuan ur bixak bat egitten daben ertza.
Teillatu-gaillurrian ipiñi dabe adarra, eta gaur afarixa dabe bihargiñak. Ik. gaillur. teillatua emon. esap. (TE). Rematar o terminar un edificio poniéndole el tejado, techar . "Se dice de terminar la fábrica de un edificio" (TE, 672).
Hiru hillabetian, teillatua emon detse etxe barrixari. 2 . teillatu, teillatze. da ad. (ETNO). Curvarse, doblarse, torcerse. Egurrak okertu eta teilla formia hartzia, umedadiagaittik.
Ohola, ondo zainduta ez badaok, igartzen danian teillatu egitten dok. teillatupe. iz. (OEH). Parte de la casa que queda directamente bajo el tejado. Teillatupeko ganbara zaharrian. (Zirik 96).
teillerixa [teileria]. iz. (TE). Tejar, tejería. Teillak eta ladrilluak egitten diran lekua (ETNO). Lehenago, leku askotan genduzen teillerixak. / Txontan bertan jeuan Teillerixa basarrixa, Buztinzuri baiño aurreratxuago. / Teillerixak leku askotan egoten zittuan, oingo aldian! Txikixak baiña asko, basarrixetan be... San Pedro balleko Urkiola badakik zein dan? Teillak eitten jittuen, neguan beste biharrik ez, egualdi txarra igual hilletan, ta auzoko batzuek juntau ta teilla pilla eitten juen. Buztin zuri bat izaten dok, ta harekin eitten jittuen teillak. Ta hori buztiña egoten dok, ba, leku batzuetan bakarrik. Ta Urkiolan lurpetik etaratzen juen zulua einda. Edozein buztingorrik su txikixan erreta ez jok balixo! Buztinzurixa bihar!. Ik. buztiñola. Tejerua (Tejerutxua). gatxiz. (TE). Tejero (apodo); Tejerua (apodo). Eibarren ziran Ehulianekuak eta baitta Tejeruanekuak. / Tejerutxua, gure denboran herri-zaintzallia. tekniko (teniko). iz. / izond. (OEH). Teknico,-a. Oin azaltzen diran makiña barrixak lotzeko bertara jarritxa dagon tenikua bihar.
/ Tekniko aleman bat ebillen Plaentxiako kañoi-fabrikan. (Zirik 38).
tela. 1 . tema. 2 . tema. iz. (OEH). Tema, argumento; cuestión. Aurreran aittatzen bazetsan tema hori. (Ibilt 484).
Ik. auzi, kustiño, autu, gorabehera. tematu, tematze ( tematutze). da ad. (TE). Obstinar(se), empeñar(se), empecinar(se). Iritzixeri edo erabagixeri gogor eutsi.
Tematu jatan bera ni baiño gaztiagua dala. / Ziur egon barik tematutzia ez dago ondo. / Nahiz zuzen edo nahiz oker, berak esandakuan tematzia eban betikua. / Tematu bihar izan jakon zalduna. (Ibilt 459).
|
Babesleak
